De wet
Met TMNL willen banken een betere invulling geven aan hun rol als poortwachter. Deze rol is hen toegekend vanuit de Wwft. TMNL is in 2020 gestart met activiteiten die binnen de huidige wettelijke kaders passen. De huidige Wwft moet echter op een aantal punten aangepast worden om TMNL de juiste juridische grondslag te bieden voor de toekomst. Het kabinet heeft het wetgevingsproces hiervoor inmiddels in gang gezet, als onderdeel van het Plan van Aanpak Witwassen, dat in 2019 is gepresenteerd door de Minister van Financiën en Minister van Justitie en Veiligheid.
Welke wetgeving vormt het kader van TMNL?
Uiteraard houdt TMNL zich aan alle geldende wet- en regelgeving. De twee belangrijkste wetten voor TMNL zijn de Wet ter voorkoming van Witwassen en Financieren van Terrorisme (Wwft), die het wettelijk kader voor de ‘poortwachtersfunctie’ van banken bepaalt, en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De AVG geeft de vereisten mee op het gebied van de privacybescherming bij de verwerking van persoonsgegevens.
Aan welke (wettelijke) verplichtingen van banken draagt TMNL bij?
Banken hebben, als poortwachters van het financiële systeem, de wettelijke plicht om onder andere de transacties van hun klanten te monitoren om zo mogelijk ongebruikelijke transacties te detecteren die zouden kunnen duiden op witwassen en terrorismefinanciering. Er zijn echter grenzen aan wat de individuele banken kunnen zien omdat witwasnetwerken vaak verspreid zijn over meerdere banken. Dit complexe maatschappelijke probleem vraagt om een gezamenlijke aanpak.
TMNL richt zich nu op zakelijke klanten, wat is daarvoor de wettelijke grondslag?
In de huidige fase richt TMNL zich alleen op het monitoren van transacties van zakelijke klanten. De huidige grondslag voor de deelnemende banken om data met TMNL als verwerker te delen is het gerechtvaardigd belang van de deelnemende banken (art. 6(1)(f) AVG), binnen het kader van hun verplichting om te voldoen aan art. 3 van de Wwft en hiermee hun poortwachtersrol te versterken.
Welke wetswijzigingen heeft TMNL nodig om zijn werk effectief te kunnen doen?
TMNL mag momenteel nog niet alle benodigde transactiegegevens verwerken en alle diensten die samenhangen met transactiemonitoring voor banken uitvoeren. Omdat TMNL, samen met de banken, de ambitie heeft om het financiële systeem veiliger te maken, is aanvullende wetgeving nodig die deze belemmeringen op een duidelijke en transparante manier wegneemt. Het gaat hierbij niet alleen om het verruimen van de mogelijkheden voor TMNL, maar ook om het aanbrengen van duidelijke en transparante randvoorwaarden waaronder TMNL nog beter in staat is om bij te dragen aan de versterking van de poortwachtersfunctie van de banken.